Como ben escribiu o clásico, “son os ríos que van dar á mar”. Moitos os que teñen asento xeográfico neste destino turístico, comezando loxicamente polo Limia e o Arnoia, que o cruzan lonxitudinal e transversalmente.
Un deles é o Deva, que sen facer ruído fornece as súas augas a través de mananciais altos e soberbios como o Salto do Gato, nas terras altas do Penagache, e trasládaas, mansas xa, para durmir no Miño, sobre o lago artificial de Frieira.
É difícil falar de Quintela de Leirado sen que o alto de Penagache emerxa sobre os seus cimentos, porque é aí onde se sitúa o punto geodésico máis alto da comarca. Lugar encantado, tamén, pola súa conexión directa co altiplano fronteirizo e pola súa íntima comuñón con vellas historias de contrabando. Que llo pregunten, senón, aos veciños de Xacebás, aos que resulta obrigado saudar cando o viaxeiro sobe ou baixa.
Como tamén é difícil falar de Quintela de Leirado, sen facer mención á igrexa parroquial de San Pedro, en cuxo retablo pode atopar o viaxeiro unha imaxe un tanto insólita aínda que fidedigna se se aten un á certeza bíblica. E esta é a de San Pedro Crucificado coa cabeza cara abaixo. Que polo visto, foi así, pero non é común, nin moito menos, velo así nas igrexas.
Iglesia Parroquial de San Pedro.
Debería comezar o viaxeiro polo río, porque a través dun roteiro acomodado e fresco descubrirá recunchos que talvez non vise noutros sitios.
É un dos concellos da comarca de Terra de Celanova, situado ao Oeste da provincia de Ourense.
Atópase nunha zona montañosa, de accidentada topografía, configurada pola Sierra “dá Silva Escura “, a Sierra “ do Penagache” e o val do río Deva, unha das sinais de identidade deste concello.
